Jak wszyscy wiedzą czasy, w których konie stanowiły powszechne "narzędzie pracy" to już zamierzchła przeszłość. Dziś konie używa się tylko wierzchowo i zaprzęgowo w rekreacji i sporcie - tak "małym", jak i tym profesjonalnym. Bardzo już nieliczni fascynaci gdzieniegdzie "bawią się" w chów i czasami w hodowlę. Sposoby użytkowania koni roboczych w rolnictwie można czasem obejrzeć na okolicznościowych pokazach, ale nie na co dzień. Nawet strona Polskiego Stowarzyszenia Użytkowników i Przyjaciół Koni Roboczych oraz Konnych Producentów Żywności Ekologicznej już od 4 lat nie jest aktualizowana... Widok konia ciągnącego drogą wóz stał się tak rzadki, że wręcz egzotyczny - jadąc samochodem o wiele łatwiej zobaczyć alpaki, czy bydło szkockie. Z rzadka konia przy pracy daje się jeszcze niekiedy zobaczyć w lesie przy zrywce drewna.
Na tym tle niezwykły wydaje się "ostatni bastion konia przemysłowo-roboczego". Mieścił się on w małej wsi Bojanice koło Leszna. Od prawie 200 lat działa tam niewielka cegielnia. W niej w 18-komorowym piecu kręgowym Hoffmana o pojemności 460 m3 były wypalane cegły tak, jak za dawnych czasów. Opodal glinę wydobywała stara łańcuchowa koparko- pogłębiarka wieloczerpakowa. Zgarnianą do kubłów ze ściany wyrobiska glinę maszyna wrzucała do małych wagoników, a te po torach były przetaczane do zakładu. Rzecz jednak w tym, że wagoniki były ciągnione nie przez małe, silnikowe lokomotywki, jak w innych zakładach tego typu, lecz właśnie przez konia o imieniu Maciek.
Maciek był najprawdopodobniej ostatnim tak pracującym koniem w Polsce. Dzięki temu doczekał się nawet telewizyjnego reportażu o sobie pt. "Maciej z pokładu gliny". Wykorzystanie koni do tej pracy było "od zawsze" swego rodzaju tradycją w tej cegielni - tak było kiedyś, tak było i współcześnie. Niestety ostatnie odnalezione materiały wskazują na to, że jego praca zakończyła się w roku 2016. Właściciel, Spółdzielnia Pracy Budo-Mont, zadecydował o zamknięciu zakładu, gdyż produkcja starymi metodami na małą skalę była po prostu nieopłacalna. Budo-Mont zaproponował jednak, by zachować obiekt w stanie nienaruszonym i uruchomić tam skansen. Zadeklarował nie wyprzedawanie maszyn, jednak równocześnie zwracał uwagę, że urządzenie i prowadzenie skansenu wymaga dotacji. Urząd Marszałkowski w Poznaniu nie był jednak zainteresowany utworzeniem i utrzymywaniem kolejnej instytucji kulturalnej. A szkoda...
Co ciekawe, takich obiektów w Polsce było jeszcze niedawno temu conajmniej kilka. Zaledwie kilka lat temu konie pracowały w cegielniach w podpoznańskim Iwnie, czy Kwileniu pod Pleszewem, a w latach 90-tych - w Kotlinie (również pod Pleszewem). Cegielni było tu zresztą mnóstwo - w II połowie wieku XIX w powiecie pleszewskim (wówczas w ramach państwa pruskiego) powstało ich aż 48. Ciekawe jednak, że właśnie w tym regionie taka konikowa tradycja i sposób pracy były tak upowszechnione i trwałe, że zachowały się w sumie do bardzo niedawna. Niestety wszystkie te zakłady już zakończyły działalność i teraz po prostu niszczeją. A po pracy koni pozostały tylko pamiątkowe zdjęcia - popatrzcie poniżej. A patrząc zauważcie, że wszystkie bez wyjątku konie wyglądają na zadbane i odkarmione.
Zródła:
http://www.dziedziczak.pl/aktualnosci/ostatnia-cegielnia-w-powiecie-czeka-na-ratunek-3566.html
http://750mm.pl/index.php?topic=3543.0
http://www.joka-video.de/Europa/Polen/Industrie/Pferdebahnen/