"Hej, hola hola, rolnicza dola..." - część 2




czyli: o koniach na polu dziś

Pewnie wielu z Was się dziwi, ale konne maszyny rolnicze przeżywają ostatnio mały "come back". Oto fragment wstępu do niedawno wydanej książki pt. "Renesans koni roboczych":

"Zindustrializowany Zachód jest tak zafiksowany na punkcie ropy i jej pochodnych, że jeszcze nie uświadamia sobie konsekwencji, jakie przyniesie dla produkcji żywności nowa era, która właśnie nastaje po szczycie wydobycia ropy naftowej. W ICPPC rozważywszy ten problem doszliśmy do wniosku, że powrót pracy koni roboczych jest realnym rozwiązaniem nadchodzącego kryzysu.

Podczas gdy zachodnie kraje poszukują niskoenergetycznych rozwiązań technologicznych na zmniejszenie emisji dwutlenkuwęgla (CO2) w produkcji i dystrybucji żywności, Polska znajdzie się niespodziewanie kilka kroków przed wszystkimi, choć do tej pory myślała, że wlecze się w ogonie. 1,5 miliona gospodarstw rolnych, w tym wiele korzystających z pracy koni lub przynajmniej z niezatraconą umiejętnością posługiwania się końmi, znajduje się w centrum uwagi, jako wykwalifikowani, niezależni od ropy producenci żywności w pełnym tych słów znaczeniu. Dawno przestali być karceni jako relikt przeszłej epoki, a coraz częściej są uznawani za awangardę ekologicznie bezpiecznego, ugruntowanego przez doświadczenie, stosującego płodozmian rolnictwa na ludzką skalę. System, który traktuje żywą ziemię z szacunkiem, jest tym czego oczekujemy (pragniemy), tak jak i żywności wzrastającej w takich warunkach.

Julian Rose Lipiec 2007"


Taaak... Maszyny konne nie całkiem odeszły w niebyt; ba, gdzieniegdzie mają swoją drugą młodość ! Na wspomnianej wczesniej imprezie w Szreniawie firma "Hisko" zaprezentowała współczesną konną kosiarkęJest ona wyposażona w dwukołowy przodek, zaopatrzony w silnik spalinowy o mocy 16 KM, pompę hydrauliczną oraz wałek odbioru mocy WOM. Do przodka doczepiona jest kosiarka listwowa, zaopatrzona w hydrauliczny podnośnik listwy tnącej. Przodek zaopatrzony jest w zaczep oraz klasyczny, trzypunktowy układ podnośnika, tak więc można z nim spinać praktycznie wszystkie aktywne maszyny ciągnikowe wymagające niewielkiej mocy: siewniki zbożowe, glebogryzarki, rozsiewacze, przetrząsarki. Całość jest ciągniona przez konie, silnik natomiast zapewnia napęd podnośnika i noży tnących. Nie jest to zatem typowa kosiarka konna, lecz raczej coś pomiędzy maszyną konną a ciągnikową. Na tej zasadzie działa zresztą większość współcześnie produkowanych maszyn konnych - po prostu z napędu od osi jezdnych nie da się uzyskać mocy odpowiedniej do napędu bardziej zaawansowanych maszyn bez obciążania koni nadmiernym wysiłkiem.







Jednak są też przodki, w których napęd pochodzi od osi jezdnej. Przykładem takiego przodka rodzimego pomysłu jest urządzenie zbudowane na bazie konnego rozsiewacza KOS.


"Hisko" (Heckseifer Ideen-Schmiede Kurt Ohrndorf, D-57078 SIEGEN-LANGENHOLDINGHAUSEN, www.hof-heckseifen.de) produkuje wiele maszyn pracujących z zaprzęgiem konnym.









Inna firma to producent przodków, nośników narzędzi oraz kosiarek MFT - Maschinen und Fahrzeug Technik Frank Waibler, Rosengartenstraße 25, D-73614 - SCHORNDORF. Na świecie jest zresztą całkiem sporo podobnych firm. Jest ich najwięcej w USA i Wielkiej Brytanii. Choć z ekonomicznego punktu widzenia stosowanie maszyn konnych na najszerszą skalę może być całkowicie nieopłacalne, jednak w rolnictwie ekologicznym nadal jest dla nich zastosowanie. Tego typu gospodarka to uniezależnienie się od wzrostu cen paliw oraz wysokich cen czystkowicie nieopłacalne, jednak w rolnictwie ekologicznym nadal jest dla nich zastosowanie. Tego typu gospodarka to uniezależnienie się od wzrostu cen paliw oraz wysokich cen czysto mechanicznych maszyn rolniczych. Na Zachodzie istnieje wiele gospodarstw opartych o siłę koni - warto zajrzeć na http://www.starke-pferde.de, http://www.ruralheritage.com, albo na http://www.smallfarmersjournal.com.

W Polsce jednym z nielicznych (niestety) współczesnych producentów maszyn konnych jest pan Paweł Kupczak z Węgierskiej Górki (http://www.konierobocze.pl/maszyny-oferta_polska.htm). Produkuje on m.in. konne pługi do odśnieżania. Działa też firma BASTA-AGRO-TRAK pana Stanisława Baranioka (Drużyna, ul. Powstańców Wlkp. 55, 62-053 Mosina), zajmująca się nie tylko renowacją, ale też adaptacją maszyn do wersji konikowej.





Sporo miłośników konikowego rolnictwa jest we Francji - np. stowarzyszenie PROMMATA (www.prommata.org; strona niestety tylko po francusku), produkujące "klasyczne" maszyny:



Prężnie działa też we Włoszech NOI E IL CAVALLO (www.noieilcavallo.org). Prócz konnych kosiarek listwowych oraz uniwersalnych przodków, do których można zapiąć wał lub bronę,...



...ta grupa entuzjastów stworzyła coś oryginalnego: konną (aczkolwiek zasilaną silnikiem), niskopodłogową przyczepę do bel siana i słomy z mechanizmem ładowania. Dla mnie - rewelacja ! Na "ichniej" stronie można obejrzec filmik pokazujący zasadę działania urządzenia.



Na tej samej hybrydowej, konno-silnikowej zasadzie działa taki oto mały rozrzutnik obornika:



Filozofią takich firm jest twierdzenie, że "koń to doskonałe odnawialne źródło energii". Patrząc na poniższe zdjęcie nie sposób temu zaprzeczyć !



Warto też wspomnieć, że w Polsce działa Polskie Stowarzyszenie Przyjaciół i Użytkowników Koni Roboczych Oraz Konnych Producentów Zdrowej Żywności. Na jego czele stoi sam prof. Ewald Sasimowski, autor słynnej książki pt. "Żywienie koni". W czerwcu 2008 roku w Dąbrówce z inicjatywy Stowarzyszenia odbył się Pokaz Tradycyjnego i Nowoczesnego Wykorzystania Koni Roboczych. Współorganizatorami byli Katedra Hodowli i Użytkowania Koni AR Lublin, Wojewódzki Związek Hodowców Koni w Warszawie, Sołtys i Rada Sołecka Dąbrówki oraz Gminny Ośrodek Kultury w Celestynowie. Podczas spotkania prezentowano możliwości wykorzystania siły pociągowej koni w połączeniu z nowoczesnym oraz tradycyjnym sprzętem rolniczym. Stowarzyszenie organizuje też konferencje i wystawy poświęcone koniom roboczym.

A dla tych z Was, których temat zainteresował, proponuję lekturę: http://www.icppc.pl/konie/index.php?id=publikacja#1


Zródła:

http://www.noieilcavallo.org
www.prommata.org
http://www.maszynykonne.republika.pl/
http://www.icppc.pl
http://www.konierobocze.pl/stowarzyszenie.htm