Zmagania jeźdźców mieliśmy okazję oglądać w miniona niedzielę. Sam obiekt w Partynicach ma swój urok i jest miły dla oka, więc z przyjemnością odwiedziliśmy miejsce po raz kolejny. I nie tylko my - zawody przyciągnęły całkiem sporą publiczność. Na obu trybunach zasiadało łącznie około 500 osób, żywo, a czasem wręcz żywiołowo reagującej na to, co działo się w hali.
Zawody prowadzili oczywiście dwaj główni inicjatorzy i organizatorzy imprezy wraz z towarzyszącym im zespołem sędziów.
Opisując wydarzenie zacznę może nieco nietypowo, od spraw ogólnych: przede wszystkim muszę pochwalić organizację. Na dobrą ocenę zasłygiwała odpowiednio przygotowana hala z równim podłożem, a za przebieg zawodów generalnie zgodny z zakładanym harmonogramem należy się ocena celująca, bo to na takich imprezach jest rzadkość. Doskonale sprawiła się cała ekipa z obsługi technicznej, szybko i sprawnie rozstawiająca i sprzątająca czworobok i przeszkody oraz na bieżąco dbająca o czystość areny. Z tego, co wiem, po części byli to wolontariusze pozyskani za pośrednictwem Facebooka, więc tym większe moje uznanie !
Nad całością czuwał nieznany mi z nazwiska, ale również doskonały w swojej roli pan, trzymający pieczę nad wszystkim i dokładnie sprawdzający wykonanie niezbędnych prac i zadań.
Słowem: wszystko było doskonale dopracowane i należałoby sobie życzyć, żeby tak było zawsze i wszędzie. Można też było wejśc do stajni i rzucić okiem na partynickie konie, co dla wielu przybyłych osób samo w sobie stanowiło sporą atrakcję. Było co zjeść i co wypić. Czego natomiast nie było ? Ano trochę brakowało nam zwyczajowo rozstawianych na takich imprezach stoisk ze sprzętem jeździeckim. To znaczy: owszem, były trzy stoiska, lecz na jednym tylko sprzedawano prócz ubrań także potniki, nauszniki i owijki. Była także konikowa literatura, ale w ilości zdecydowanie za małej. Jadąc do Wrocławia byliśmy niemal pewni, że będziemy mogli nabyć rozmaity sprzęt, nie tylko klasyczny, ale też (a może nawet: przede wszystkim) związany z jeździectwem naturalnym. Tu jednak spotkało nas pewne rozczarowanie - z tym, że o tyle mało istotne, iż naszym głównym celem było przecież przyjrzenie się rozmaitym odmianom jeździectwa bez ogłowia, a nie zakupy.
Przechodząc do opisu samych konkurencji sportowych muszę na wstępie powiedzieć, że startowały konie dość różne pokrojowo, ale u wszystkich dawało się zauważyć pewną wspólną cechę: były to zwierzęta spokojne, niepłochliwe, darzące w większości przypadków ogromnym zaufaniem swoich jeźdźców. Tu rzeczywiście objawiła się siła tkwiąca w jeździectwie naturalnym. Nawet jeśli niektóre konie zestresowane startem potrafiły odmówić wykonania jakiegoś elementu, to jednak przed i po starcie zachowywały się nadzwyczaj spokojnie. Widok koni prowadzonych tylko na cordeo, albo w ogóle chodzących grzecznie luzem "przy nodze" jeźdźca bez jakiegokolwiek uwiązu, robił spore wrażenie. Żaden koń się nie płoszył (z jednym tyko wyjątkiem na ujeżdżeniu), a niewykonanie niektórych elementów przez niektóre z wierzchowców nie wynikało z ich nieposłuszeństwa, lecz z błędów osób dosiadających je lub - bądźmy szczerzy - pewnych braków w wyszkoleniu. Jazda bez ogłowia jest ciągle jeszcze u nas na etapie raczkowania, szczególnie w porównaniu z innymi krajami (tu proponuję skorzystać z serwisu YouTube, żeby zobaczyć, jak to się robi gdzie indziej, a zwłaszcza w USA). Nie ma co więc oczekiwać wybitnego poziomu od startujących par; z drugiej strony trzeba przy tym mieć dużo uznania za to, co tym parom udało się jak dotąd osiągnąć.
Mieliśmy okazję obejrzeć cztery z zapowiadanych konkurencji: ujeżdżenie klasy P do muzyki, western horsemanship, trial westernowy oraz zawody skokowe (próba Caprillego odbyła się dzień wcześniej). Opisując dalej każdą z nich pozwolę sobie na własną, subiektywną ocenę, z którą nie każdy musi się zgadzać. Jeśli ten tekst przeczyta któryś z zawodników lub organizatorów, prosząc o wyrozumiałość proszę też o pamiętanie, że bardzo doceniam fakt istnienia takich zawodów oraz że pozostaję z całym szacunkiem dla wszystkich tych osób.
Programy ujeżdżeniowe klasy P są programami prostymi, bez "fajerwerków" i takim też był konkurs podczas Mistrzostw. Ciekawym było obserwowanie koni reagujących na pomoce jeździeckie całkiem inne, niż na zawodach klasycznych i "rozkminianie", w jaki spośób bez ogłowia robi się na koniu to, czy tamto. Trzeba przy tym było brać poprawkę na postawę i dosiad jeźdźców - o ile w "klasyce" wszystko jest podporządkowane pewnemu schematowi ruchu pary, o tyle tu sprawa wyglądała nieco inaczej. W ujeżdżeniu klasycznym wszystko kręci się wokół kwestii podstawienia, czyli generalnie przeniesienia ciężaru ciała konia bardziej na zad oraz na dążeniu do pewnej elegancji w postawie jeźdźca, polegającej m.in. na takim stosowaniu pomocy, by były one niewodoczne dla innych. Faktem jest, że większość jeźdźców klasycznych próbując te cele osiągnąć zdecydowanie nadużywa rąk, ogłowia i wędzidła, jednak dobry jeździec używa ich tylko do postawienia przysłowiowej kropki nad "i", czyli na nadaniu podczas jazdy ostatecznego szlifu postawie i ruchowi konia, osiągniętych przede wszystkim dosiadem, a także łydkami. W jeździe bez ogłowia natomiast tego narzędzia do nadania "ostatecznego szlifu" brak, trudno więc oczekiwać takiej perfekcji. Nie ma też mowy o jeźdźcach siedzących w klasycznym, prostym dosiadzie - sam fakt zastąpienia wodzy przez cordeo powoduje np. czasem konieczność korekty jego położenia i dość obszernych ruchów rąk. Te zawody były więc po prostu inne, a bezpośrednie porównywanie tych samych programów ujeżdżeniowych wykonywanych w tak różnych okolicznościach raczej nie ma raczej sensu. Natomiast trzeba powiedzieć, że prawie wszystkie pary pojechały program poprawnie pod kątem wykonania poszczególnych elementów, a umiejętność gładkiego przejścia z jednego do drugiego robiła wrażenie.
Konkurencja western horsemanship polegała na swego rodzaju próbie posłuszeństwa, przejściu przez w sumie prosty tor przeszkód, w którym jedynie slalom w kłusie między kilkoma pachołkami stanowił pewną trudność dla bodajże dwóch startujących. O ile western każdemu chyba kojarzy się z dzikim galopowaniem kowbojów po preriach, o tyle to była akurat konkurencja prowadzona w tempie spacerowym, więc nieszczególnie widowiskowa. Myślę, że bez problemu w przyszłości można by ją połączyć z trialem bez straty na jakości całego widowiska.
A osobną sprawą jest, że dość hardcore'owo wyglądające ostrogi kłócą mi się z ideą jazdy bez siły, a w porozumieniu z koniem. Jak zaś widać na poniższym zdjęciu, chyba co poniektórym zdarzało się ich używać...
Westernowy trial również przebiegał na luzie, z założenia był bowiem konkurencją na dokładność, a nie na czas. Przeszkody był różne: przejścia w kłusie przez drągi rozłożone po ciasnym łuku, wąski tor łamany, cofanie w korytarzu, piruet o 360 stopni w miejscu, galop przez drągi po prostej, bramka - słowem: coś podobnego do TREC-a. Aczkolwiek... Porównując z niedawną imprezą klasy mistrzowskiej w Gniazdowie muszę powiedzieć, że tor TREC-owy był wyraźnie trudniejszy, a był przy tym pokonywany dużo bardziej żwawo. No, ale tam były ogłowia, tu zaś - nie, a to miało znaczenie. Jednakże bardzo wolne tempo (co ciekawe: zwłaszcza w wykonaniu pary zwycięskiej) sprawiało, że potraktowałem tą konkurencję, podobnie nak poprzednią: przede wszystkim jako ciekawostkę. Czytaj: ze sporym zainteresowaniem, ale bez nadmiernej ekscytacji.
Po trialu ekipa techniczna zaczęła bardzo sprawnie rozkładać parkur, a spiker w międzyczasie zapowiedział pokaz specjalny w wykonaniu samego dyrektora. No i pokaz się odbył - pan Sawka wraz z jednym z koni dał bardzo ciekawy pokaz z ziemi tego, czego można dokonać szkoleniem naturalnym. Mieliśmy wstęp do nauki stępa hiszpańskiego, prezentację konia w stępie i kłusie chodzącego "przy nodze" w różnych kierunkach za człowiekiem, nastęnie konia "samolonżującego się bez lonży", czy wreszcie robiącego kapriolę. Prezentacja była niedługa, ale ciekawa i budząca miłe skojarzenia z niektórymi "sztuczkami", pokazywanymi niegdyś przez Lorenzo, czy J.F.Pignona.
Skoki - ech, tu emocje wręcz wybuchły ! Tor składał się z ośmiu pojedynczych przeszkód, a zawodnicy deklarowali ich wysokości, stosownie do warunków fizycznych swoich koni oraz ich (i własnych) umiejętności. W wersji najbardziej "wybujałej" było to nawet 120 cm i to już naprawdę robiło wrażenie.
Kilka par niestety zaliczyło wyłamania - w części przypadków powodem były nieco problematyczne, odmawiające skoku konie, w części - błędy najazdu, skutkujące trudną do skontrowania bez wodzy próbą ominięcia stacjonaty, czy oksera przez konia. Mimo problemów jeźdźcy wykazali się doskonałym dosiadem, żaden nie spotkał się w takich przypadkach z Matką Ziemią (choć czasem mało brakowało !
) - i tu duże uznanie za
umiejętności. 
Te pary, którym udało się parkur ukończyć, pokazały się naprawdę z jak najlepszej strony. Większość par pokonało tor bez żadnej zrzutki, a dynamika przejazdu niekiedy kojarzyła się raczej z torem Formuły 1, niż z torem wyścigów konnych w Partynicach. Ale też duże wrażenie zrobił na mnie ostatni przejazd - spokojny, planowany, elegancki, bardzo "techniczny". W nim koń czysto pokonał wszystkie 120-centymetrowe przeszkody z wręcz ogromnym zapasem i w nienagannym stylu. Ten konkurs, śledzony z zapartym tchem przez widzów, był prawdziwie godnym ukoronowaniem całej imprezy, której czwartej edycji oczekujemy z niecierpliwością !
Poniżej dla zainteresowanych zamieszczam kilka dodatkowych zdjęć z całego wydarzenia (przepraszam za mierną jakość, związaną z tradycyjnie nie najlepszymi warunkami oświetleniowymi w takich miejscach). Zaś na podsumowanie powiem wzorem Juliusza: Veni, vidi... Pro Hippico Bono vicit ! Jednym z podstawowych celów imprezy było propagowanie jazdy bez ogłowia jako jednego ze sposobów świadomego jeździectwa bez sięgania do metod z założenia opierających się o porozumienie, a nie o dominację fizyczną. Cel ten został w pełni osiągnięty - każdy mógł się przekonać, że jest to jak najbardziej możliwe.
